Modem , telefon hatları vasıtasıyla farklı yerlerdeki bilgisayarları birbirine bağlayan bir cihazdır. Telefon hatları normal şartlar altında sadece ses iletebilir. Modemler, bilgisayarlardaki sayısal bilgiyi ses sinyallerine dönüştürürler. Bu analog sinyalleri alan kaşı taraftaki modem ise ters bir işlemle bilgisayarın anlayacağı dijital bilgiye dönüştürür. Bu 2 işleme Modulation ve Demodulation denir ve MODEM ismi de buradan gelmektedir.
Çoğunlukla kullanılan modemler 2 türlüdür: Dahili ve harici. Dahili modemler çok yaygındır ve bilgisayarınızın içine takılarak kullanılırlar. Harici modemler ise bilgisayarınızdaki seri iletişim portları üzerinden takılan ve kendi adaptörü olan bir cihazdır.
(b) Bilgisayarımın Kapasitesi Ne Olmalıdır ?
Tarayıcı yazılımlarını rahatça çalıştırabilmek için en azından 8 MB Ram*’i olan 486 SX25 IBM uyumlu PC veya 68030 serisinden bir Macintosh’a sahip olmanız gerekir.
2.02 Nasıl Hesap Açarım ?
Superonline İnternet Erişim paketinizi aldıktan sonra İnternet’e bağlanmak sizin için çok kolay olacaktır.
Superonline İnternet Erişim paketi içinden çıkan şifre zarfınızla beraber öncelikle 0212-473 74 75 no’lu telefondan Super Hizmet Hattı yetkilileri ile temasa geçersiniz. Super Hizmet Hattı yetkilileri telefonda size bir Kullanıcı Adı ve Şifre belirlemeniz için yardımcı olacaklardır.
Kullanıcı Adınız ve Şifreniz belirlendikten sonra İnternet hesabınız açılacaktır. Böylece İnternet bağlantısı için gerekli tanımlamaları yaptıktan sonra İnternet’te kolayca surf yapmaya başlayabilirsiniz.
2.03 Nasıl Bağlanırım ?
Windows 98’in İnternet tanımlarını yapmak için, Bilgisayarım penceresi içindeki Çevirmeli Ağ klasörüne çift tıklayın. Açılacak pencerede “Yeni Bağlantı Yap” simgesine çift tıklayın.
Bu kez açılan ekranda ilk olarak yapacağınız bağlantıya bir isim verin. Bu işlem için aradığınız Bilgisayar için “Bir ad Yazın” kutucuğuna “Superonline ” yazın.
“Bir Modem Seçin” kutucuğunda modeminiz tanımlı ise bu bölümü ileri düğmesine tıklayarak geçin. Karşınıza gelecek ekranda Superonline ’ın şehir telefon kodunu, Superonline’ın telefon numarasını ve ülke kodunu yazın. Yine ileri düğmesine tıklayarak devam edin. “Son” düğmesine tıklayarak tanımlamanın bu kısmını sonlandırın.
Tekrar Çevirmeli Ağ penceresine döndüğünüzde burada “Superonline ” simgesinin oluştuğunu göreceksiniz. Simgeye mouse’un sağ tuşu ile tıklayın. Açılan ekrandan özellikler satırına tıklayın. Bu ekranda daha önce tanımladığınız bilgileri göreceksiniz. Şimdi “Sunucu türleri” sekmesine tıklayın. Karşınıza gelen ekranda İzin Verilen Ağ İletişim Kuralları başlığı altında yer alan NetBEUI ve IPX/SPX Uyumlu onay kutularının işaretini kaldırın. Sonra “TCP/IP Ayarları” düğmesine tıklayarak açılan ekranda “Ad Sunucusu Adreslerini Belirtin” seçeneğini işaretleyip Birinci DNS kutusuna Superonline’dan aldığınız DNS adresini yazın. Tamam düğmesini tıklayarak devam edin. Sunucu türleri ekranına dönersiniz. Bu ekranda da yine “Genel” sekmesine tıklayarak Superonline ekranına geri dönün. Bu ekranda “tamam” düğmesini tıklayın ve çevirmeli ağ penceresine geri dönersiniz. Tanımlamaları böylece sona erdirirsiniz.
İnternet’e bağlanmak için Çevirmeli ağ penceresi içinden, “Superonline ” simgesine çift tıklayın. Karşınıza çıkan ekranda Kullanıcı Adı bölümüne Superonline Super Hizmet Hattı (0212 – 473 74 75) ile ilk temasınızda aldığınız Kullanıcı Adınızı yazın. Parola kutusu için de yine Super Hizmet Hattı yetkilileri ile oluşturduğunuz parolanızı yazın. “Bağlan” düğmesine tıklayın. Herhangi bir sorun yoksa önce Kullanıcı Adınız ve parolanız doğrulanacak ve ardından da bağlantı gerçekleştirilecektir.
2.04 İnternet Nasıl Çalışır ?
(a) Alan Adı Sistemi (DNS ) Nasıl Çalışır?
İnternet’in çalışma sisteminin temel noktası olan Alan Adı Sistemi (DNS ), bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurmaları ve eposta alışverişi, Web sayfalarının gösterilişi gibi imkanlar sağlamaktadır.
İnternet üzerinden herhangi bir yere bağlanmak isteyen kişi öncelikle o yerin adresini yazar. İnternet protokolü (IP ), İnternet adres bilgisini ve Alan Adı Sistemi ’ni (DNS ), bilgisayarlar arasında ki posta ve bilgi aktarımı sırasında kullanır.
Alan Adı Sistemi (DNS ), basit bir adresi (örneğin Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------) bilgisayarların anlayacağı numaralardan oluşan adrese (123.23.43.121) çevirir. Bunun verimli olarak uygulanabilmesi için, İnternet bir grup ana alan altında organize edilmiştir. Ana alanı, basit adresin sonunda ki harfler (.com) ifade eder. Amerika Birleşik Devletleri’nde, .com (ticari), .edu (eğitim), .gov (devlet), .mil (askeri) .net (İnternet servisi sağlayan şirketler) ve .org (organizasyonlar), kullanılan belli başlı ana alanlardır. Amerika Birleşik Devletleri dışında olan ana alanlar sadece iki harf ile tanımlanırlar. (Avustralya için .au, Türkiye için .tr)
Alanlar hiyerarşik bir yapıda organize olmuşlardır. Böylece ana alanlar bir çok alt alanı içine almaktadır.
Alan adı Sisteminin (DNS ) ve alanların nasıl çalıştığına örnek olarak NASA’nın uzay bağlantıları adresini alabiliriz. (spacelink.msfc.nasa.gov) En yukarıda bulunan alan devleti ifade eden .gov, bunun hemen yanında bulunan NASA’yı ifade eden alan .nasa ve bunun yanında da MARSHALL SPACE FLIGHT CENTER’ı ifade eden .msfc bulunmaktadır. Adreste bulunan Spacelink, NASA’nın Spacelink programını barındıran bilgisayarı ifade eder. Spacelink’in IP numarası yıllar içerisinde değişmiş olmasına rağmen İnternet adresi hep aynı kalmıştır.
Alan adı sistemi (DNS ), yukarıda verilen örnekte bahsedildiği gibi adresteki değişiklikleri takip eder. Böylelikle kullanılan İnternet adresinin, IP adresi değişse bile e-posta her zaman doğru adrese ulaştırılır. Ad sunucuları olarak tanımlanan bilgisayarlar, bu değişiklikleri takip etmek ve IP adresleri ile alan adreslerinin çeviriminden sorumludurlar. Ad sunucuları aynı zamanda alan adı sistemi (DNS) ile ortak çalışarak, doğru postanın doğru kişiye ulaşmasını ve doğru adrese gitmesini sağlar. Son olarak tüm mesajların doğru olarak yönlendirilmelerinden ve İnternet üzerindeki trafikten sorumludurlar.
İnternet alfanumerik adresleri (pgralla@ziff-davis.com) algılayamaz dolayısıyla ad sunucuları bu adresleri uygun sayısal IP adresine dönüştürürler (örneğin 163.52.128.72). Ad sunucuları alfanumerik İnternet adreslerine uyumlu sayısal İnternet adreslerini kapsayan tabloları içerirler.
Herhangi bir URL’ye bağlanılmak istenildiğinde, öncelikle, URL’nin gerçek adresinin IP adresi ile uyuşması gerekir. Web-tarayıcınız ilk önce İnternet servis sağlayıcınızın ad sunucusundan URL’nin doğru IP adres bilgisini alır.
Web tarayıcınız şimdi bağlanmak istediğiniz yerin gerçek IP adresine sahiptir. IP adresini siteye bağlanmak için kullanır. Site size isteğiniz bilgiyi gönderir.
Eğer istediğiniz bilgi sizinle aynı networkte değilse, lokal ad sunucusu isteğiniz adresi içermemektedir. Bu durumda lokal ad sunucusu bilgiyi İnternetteki bir ad sunucundan almalıdır. Lokal ad sunucusu ana alan (domain) sunucusuna ulaşır. Ana alan (domain) sunucusu, ad sunucusuna istenilen URL bilgisini içeren birinci ve ikinci ad sunucularını gösterir.
Lokal ad sunucusu Birinci ad sunucusuna bağlanır. Eğer bilgi birinci ad sunucunda bulunamazsa, ad sunucusu ikinci ad sunucusuna bağlanır. Bu iki ad sunucusudan birisi doğru bilgisi içermektedir. Daha sonra bilgiyi tekrar lokal ad sunucusuna geri gönderir.
Lokal ad sunucusu bilgiyi size yollar. Şimdi Web-browseriniz, IP adresini doğru siteye bağlanmak için kullanır.
(b) İnternetin Client/Server Yapısı
İnternet, bilgi iletişiminde müşteri/sunucu modelini kullanır. Bu modelde, müşteri bilgisayarı bilginin bulunduğu sunucu bilgisayara bağlanır, müşteri bilgiyi almak için sunucuya bağımlıdır. Kısaca müşteri kendinden daha gelişmiş bir bilgisayardan hizmet talep eder. Bu hizmet bilgiyi aramak ve müşteri bilgisayarına göndermek olabilir. Bu konuyla ilgili başka bir örnek olarak web sayfalarının ulaştırılması ve gelen – giden e-postalarla ilgilenilmesi verilebilir. İnternete bağlandığınız zaman, sunucu bilgisayara bağlanır ve o bilgisayarın kaynaklarını kullanırsınız.
Genelde müşteri, lokal kişisel bilgisayardır ve sunucu daha gelişmiş bir bilgisayardır ki bu makine bilgiyi barındırır. Bu bilgisayarlar birçok değişik çeşitte olabilirler. Windows tabanlı güçlü PC’ler, Macintosh’lar ve UNIX işletim sistemiyle çalışan çeşitli donanımlar. Sunucular bağlantı, LAN (lokal alan bilgi ağı), telefon hattı ya da WAN (geniş alan bilgi ağı) tabanlı TCP/IP ile yapılır. Müşteri / sunucu modelinin kurulmasının nedeni birçok müşterinin sunucuda depolanmış uygulamalar ve dosyaya aynı anda ulaşabilmesini sağlamaktır.
İnternetteki World Wide Web alanında, müşteri aslında bilgisayarınızdaki tarayıcı, sunucu da İnternet üzerindeki ev sahibi (host) bilgisayardır. Tipik olarak, tarayıcı sunucu’dan belirli bir web sayfası için istekte bulunur. Sunucu bu isteği işleme koyar ve tarayıcı’ya istediği cevabı yollar (yine çoğunlukla olduğu gibi web sayfası formunda). Müşteri ile sunucu arasındaki bağlantı sadece bilgi transferi sırasında sağlanır.
Aşağıdaki şekilde Web’de müşteri / sunucu modelinin nasıl işlediği gösterilmektedir. İnternetteki diğer kaynaklarda aynı şekilde çalışır. Örneğin e-posta gönderilerinde müşteri bilgisayarınızdaki e-posta programı, sunucu ise size e-posta servisini sağlayan bilgisayar olabilir.
© Müşteri/Sunucu Modelinin Çalışma Şekli
PC tabanlı browser programı, müşteri tarafını kontrol eder. Browser TCP/IP bağlantısını kullanarak HTTP taleplerini sunucuya iletir. Talep edilen bir Web sayfası ya da veri tabanı olabilir. Her iki durumda da talep, HTTP paketlerine bölünerek, İnternetin TCP/IP iletişim organizasyonuyla sunucu bilgisayarına gönderilir.
Bu paketler sunucu tarafından çalıştırılan bir programla birbirinden ayrılarak asıl talep belirlenir ve istenilen yerine getirilir. Bu hizmet, geri sunum ve istenilen Web sayfasının geri gönderilmesi ya da bir veri tabanının araştırmasının yapılıp, sonucun bir Web sayfası halinde müşteriye gönderilmesidir.
Sunucu bilgisayar bünyesinde Web sitesini barındırır. Web sunucu yazılımı, sunucunun istenilen sayfayı bulup bunu müşteriye yollamasını sağlar.
BÖLÜM III. BÖLÜM 3: WWW [*]
3.01 WEB’de Nasıl Gezerim ?
WEB tarayıcı açıp, çeşitli sayfalarda gezmek İnternet’te surf yapmaktır.
Tarayıcınızın adres çubuğuna tıklayıp görmek istediğiniz sayfanın adresini yazarsanız, istediğiniz geçerli bir adres ise görüntülenecektir.
Web sayfası, web tarayıcı ile görüntülenebilen bir *html sayfasıdır. Bu sayfa grfaik, film ve metinlerden oluşabilir.
Web’de ilginizi çeken sitelerin adreslerini ziyaret ederek, sitelerdeki linkleri deneyerek, arama motorlarıyla search yaparak (bir sonraki bölümde buna değineceğiz) surf yapabilirsiniz. Beğendiğiniz bir adresi sık kullanılanlar seçeneği ile kaydedip daha sonra tekrar kolayca ulaşabilirsiniz.
3.02 WEB’de Aradığımı Nasıl Bulurum ?
İnternet üzerinde herhangi birşey ararken doğru adresi bulmadan ulaşmanız çok zordur. Bu yüzden İnternet üzerinde arama hizmeti veren çeşitli firmalar vardır. Bu firmaların web sitelerine ulaşarak aradığınız kelimeyi belirterek istediğiniz bilgileri içeren sitelerin adreslerine ulaşırsınız. Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ adresinden ulaşacağınız Arama Motoru, Superonline ’ın dünyanın İnternet devlerinden Alta Vista ile yaptığı bir işbirliğinin sayesinde Türkiye’nin en güçlü arama hizmetini verebilmektedir. Ayrıca hem Avrupa’da ve hem de Türkiye’de sadece metin arama değil Multimedya (ses ve görüntü dosyası) arama da ilk kez Superonline tarafından sunulan bir hizmettir.
Arama motorlarında aradığınız bilgilere ulaşabilmeniz için bazı parametreler mevcuttur. Örn /
· AND: Aradığınız bilgiye ait verdiğiniz anahtar kelimelerden 2 ya da daha fazla kelimenin doküman içinde bulunmasını sağlar. (Futbol and Galatasaray)
· OR: Or ile bağlanmış kelimelerden sadece birinin geçmesi sonuca ulaşabilmesi için yeterlidir. (Futbol or Galatasaray )
· NOT: Aradığınız bilgiye ulaşmak için verdiğiniz ilk kelimenin yanına yazdığınız NOT parametresi kendisinden sonra gelen kelimenin o dokümanda geçmemesini sağlar. (Futbol not Galatasaray)
· NEAR: Aradığınız bilgiye ait verdiğiniz anahtar kelimelerin yakınlığının en fazla 10 kelime içinde olması gerekir. (Futbol near Galatasaray)
Superonline dışında da kullanabileceğiniz bazı arama motorlarına örnek olarak Yahoo ve Alta Vista verilebilir.
3.03 Nasıl Download Yaparım ?
Hemen her dosya indirme ya da yazılım yükseltme işleminiz bir Web sayfasındaki linkten başlatılabilir. O linki tıkladığınızda tarayıcınız, arka alanda FTP * işlemini başlatacak ve surf yapmanıza engel olmayacaktır.
Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ adresindeki download bölümünü denemenizi tavsiye ederiz. Dünyanın en büyük download sitesi olan Tucows ile bir işbirliği gerçekleştirerek Tucows’un mirrorları[†] arasına girmemiz nedeniyle, yurtdışı uydu trafiğine girmeden her türlü dosyayı daha hızlı ve kolayca indirmeniz mümkün olacaktır.
İnternet üzerinden dosya indirmenin en popüler yolu FTP kullanmaktır. Netscape Navigator ve İnternet Explorer hem FTP* hem de HTTP* dosya aktarımları için başarılı indirme yazılımlarıdır. Program indirmeniz için sadece download seçenekleri sunan bir sitenin, ilginizi çeken programı indirmek için verdiği linke tıklamanız ve gelecek komutları takip etmeniz yeterli olacaktır. Dosya aktarımı başladıktan sonra bir pencere açılacak ve dosyayı açmak mı yoksa kaydetmek mi istediğiniz sorulacaktır. Kaydet seçeneğini seçin ve bilgisayarınızda nereye kaydetmek istiyorsanız oranın adını yazın. Bu işlemden sonra toplam işlemin bitmesi için ne kadar süre kaldığı ve yükleme işleminin aşamalarını gösteren bir pencere açılacaktır. Eğer büyük bir dosya indiriyorsanız ve bağlantınız yavaşsa işlemin tamamlanması zaman alacaktır. İnternet’in hızı ile ilgili konuya yeni teknolojiler bölümünde değineceğiz.
3.04 Nasıl Alış Veriş Yaparım ?
Elektronik ticaret , son kullanıcıya yönelik olarak ele alındığında 3 ana tarafı içermektedir. Bu taraflar banka veya finansal kurum, örneğin Yapı Kredi Bankası, İnternet üzerinde elektronik ticaret sitesi açmış bulunan ticari kurum örneğin Tansaş Marketler Zinciri, Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ ve İnternet üstünden alışveriş eden kişi, yani İnternet kullanıcısından oluşmaktadır. Bir elektronik ticaret sitesinin müşterilerine profesyonel bir şekilde kredi kartı ile online alışveriş imkanı verebilmesi için, bu işlemlere uygun bir altyapı kurması gerekmektedir. Siteden alışveriş etmek isteyen müşteri ürünü seçtikten sonra kişisel bilgilerini ve sipariş sırasındada kredi kartı bilgilerini sitedeki formlara girdiği zaman, bu bilgilerin şifrelenerek ulaştırılmasını sağlayan teknolojiye SSL (Secure Sockets Layer) teknolojisi denmektedir. Bu standardı sağlamak için elektronik ticaret sitesinin bir dijital sertifika alması gerekmektedir. Bu sertifika Verisign, Thawte, Globalsign gibi dünyadaki elektronik ticaret sitelerine dijital sertifika sağlayan Sertifika Otoritelerinden alınmaktadır. Bu sertifika sayesinde, elektronik ticaret sitesi, kendi public anahtarına sahip olmaktadır, bu anahtar ile hem dünya çapında tanınacak hem de private, public ve gizli anahtarlar, hash algoritmaları, dijital sertifikadan oluşan kendi şifreleme mekanizmasını tamamlamış olacaktır. Bu mekanizma söz konusu elektronik ticaret sitesine gelen ve bu siteden gönderilen duyarlı bilgilerin bütünlüğünü, gizliliğini ve tanınmasını sağlamaktadır. Elde edilen kişisel bilgi, kredi kartı bilgisi ve sipariş tutarı, elektronik ticaret sitesinden, sitenin anlaşmalı olduğu finans kurumuna veya bankaya iletilerek, alışverişte belirtilen tutarın belirtilen kredi kartı ile ,eğer kredi kartı geçerli ise, yapılıp yapılamayacağı kontrol edilecektir. Bu noktada ise, elektronik ticaret sitesi ve banka arasında SET standardı çalışacaktır. SET İnternet üstünden kredi kartı ile güvenli alışverişlerin gerçekleştirilebilmesi için VISA ve MASTERCARD tarafından geliştirilmiş bir açık endüstri standardıdır. SET, Hem banka, hem de elektronik ticaret sitesinin dijital sertifikaları sayesinde birbirlerini İnternet üstünde tanımalarını, ve sadece birbirlerine yönelik güvenli bilgi akışını gerçekleştirmelerini sağlayan bir güven zinciri kurar.
Bankadan, kredi kartı ile bu siparişin yerine getirilip getirilemeyeceğine dair dönen cevap elektronik ticaret sitesine ulaşınca müşteriye gösterilir. Bu şekilde örnek bir elektronik ticaret işlemi gerçekleştirilmiş olunur. Eğer işlem gerçekleştiyse, müşterinin kredi kartındaki ilgili meblağ bloke edilir. Elektronik ticaret sitesindeki ilgili görevli, bloke edilmiş bu miktarı eticaret sitesi hesabına geçirerek, malı müşteriye gönderir. Tüm bu işlemler sırasında, müşterinin kredi kartı bilgilerine elektronik ticaret sitesi herhangi bir şekilde ulaşamaz.Dolayısı ile kredi kartı bilgileri, bankadaki ve eticaret sitesindeki otomatik sistemlerden şifreli geçer ve İnternet üstünde de sürekli şifreli, göndereni ve gönderildiği yer belli olarak iletilmiş olur.
Görüldüğü üzere, kredi kartı bilgileriniz, siz bir dükkandan alışveriş ederken veya restaurantta hesabınızı öderken karşılaştığınız risklerden maruz kalmadan, çok daha iyi korunmuş durumdadır.
Aşağıdaki hususlar kullanıcıların İnternet güvenliği için dikkat etmeleri gereken önemli noktaları oluşturmaktadır. Elektronik alışverişler esnasında, özellikle bu konularda hassas :
Bilmeğiniz ve güvenilir olduğundan emin olmadığınız sitelere veya kişilere kişisel bilgilerinizi asla vermeyin. Olabildiğince normal hayatta da güvenilirliği ispatlanmış, sağlam ismi olan şirketlerin sitelerinden alışveriş edin. Bu sitelerin İnternet adreslerinin "http://www.ornek.com.tr" dan kişisel bilgilerinizi gireceğiniz sayfaya geldiğiniz zaman "https://www.ornek.com.tr" a değişmiş olması gerekir. Bu değişim https ile başlayan bir sayfa ile sizin bilgisayarınız arasındaki herhangi bir bilgi akışı şifrelenerek, dolayısı ile güvenli olarak gidecek demektir. Sipariş sayfaları bu şekilde değişiklik göstermeyen sitelerden alışveriş yapmayın. Her alışveriş yaptığınız site için ayrı bir kullanıcı ismi ve şifre kullanın, kesinlikle mail veya iş için kullandığınız şifrelerinizi kullanmayın. Şifreleri hatırlamak için bir yere yazmanız gerekiyorsa, kendi bildiğiniz bir şekilde değiştirerek, mesela 3. harfle 5. nin yerlerini değiştirerek yazmak faydalı olabilir.
Size tanımadığınız kişilerden ulaşan veya güvenilir ve tanınan siteler haricindeki sitelerden .exe veya .com uzantılı dosyalar indirmeyin. Bu dosyaları bilgisayarınızda çalıştırmayın. Kendi bilgisayarınız haricinde bir bilgisayar, örneğin bir İnternet cafedeki bilgisayarda iken kişisel bilgilerinizi girmenizi gerektiren işlemler yapmayın.
Bilinçli bir kullanıcı olarak, tehlikelere karşı en etkili önlem alacak kişi sizsiniz, İnternet'te güvenlik ile ilgili konu ve bilgilere duyarlı olun. Mümkün olduğunca yeni teknolojiler ışığında işletim sisteminize ve programlarınıza güncelleyici ve hata düzeltici programcıklar olan patch ve fix dosyalarını kurmaya çalışın.
İnternet üstünden yapacağınız alışverişlerde kredi kartı ile alışveriş yapın. Güvenilir ve isim sahibi kurumlarla ilişkilerinizde bir problem olmayacaktır.Ancak illa çok güvenemediğiniz bir siteden alışveriş etmeniz gerekiyorsa, sadece bu tip alışverişlerde kullanacağınız kredi limiti düşük bir kredi kartı edinin.
Kredi kartı extrelerinizi dikkatli inceleyin, en ufak şüpheli bulduğunuz alışverişi bankanıza bildirin ve takip edin. Bu şekilde birisi bilgilerinize şu veya bu şekilde ulaşmışsa, ilk ve son kez bunu yapmasını sağlayabilirsiniz.
Alışveriş yaptığınız sitelerin, ürün ile ilgili bilgilerini dikkatli inceleyin, bu sitelerde yer alması gereken "ürün ulaştırma ve teslim bilgilerini", kişisel bilgilerinizin güvenliği ile ilgili şirket politikasını yansıtan
"gizlilik taahhüdü" gibi kısımları dikkatli okuyun. Bu kısımlar size ürün ile ilgili değil ama sitenin size vermeyi iddia ettiği hizmetin detayları ile ilgili bilgiler içerir. Bu hizmetler sizin alışveriş deneyiminizin kalitesini belirleyecektir.
Bütün alışverişleriniz sırasında, satın alma işleminizin bittiğini belirten ekranı veya doğrulama mailini print ederek saklayın, İnternet üstünden yaptığınız alışverişlerin bir dökümü her zaman elinizde olsun.
Bir ürünün detayları veya istediğiniz gibi olup olmadığı hakkında şüpheniz varsa, ilgili siteye mail atarak sormaktan çekinmeyin. Size ne kadar çabuk ve doğru bir cevap döndüklerini görmeniz karar vermeniz açısından faydalı olabilir. Size gelen maili, print ederek saklayın.
Ürün istediğiniz gibi çıkmazsa, veya tüketici hakları çerçevesinde herhangi bir müşteri mutsuzluğu yaratırsa, siteye geri vermeniz durumunda paranızı alıp alamayacağınızla ilgili sitede bir bilgi olup olmadığına bakmayı unutmayın.
Sağduyunuza güvenin, yukarıdaki kurallara uyulduktan sonra İnternet üstünden alışverişin getirdiği kolaylıklardan yararlanmak için bu yeni yaşam biçimini kendiniz inceleyin, çok site dolaşıp birbiri ile karşılaştırın. Siz ve sizin gibi insanlar, aynı kolaylıkla ulaşılan sitelerin hangisinin daha güvenilir ve kaliteli hizmet verdiğine alışverişleri ile karar verecek, başarılı olmasını sağlayacaklar. Yukarıdaki önerilere uyan dikkatli bir kullanıcı, bugünkü teknoloji ile güvenli ve sağlıklı elektronik alışveriş yapabilmektedir.
3.05 İnternet Tarayıcıları Kullanım
İnternette en popüler 2 tarayıcı, İnternet Explorer ve Netscape Navigator’dır. İnternet Explorer’ın kullanımda olan en yeni versiyonu Explorer 5.5 olup Netscape’in ise 6.0’dır.
Tarayıcı kullanımı sırasında karşılaşılan belli başlı sorular aşağıdaki gibidir;
(a) İnternet Explorer 'da adresini yazdığım sayfalar gelmiyor. Ne yapabilirim?
Bu sorunun bir kaç nedeni olabilir. Esas olarak sorun ya bağlanmaya çalıştığınız siteyi sunan web sunucusunun hizmet verememesi, veya sunucunun İnternet bağlantısında bir problem olması veya sizin İnternet bağlantınızda bir problem bulunmasından dolayıdır. İlk yapılması gereken adresin doğruluğundan emin olmaktır. Eğer yazılan adres doğru ise sorun sizden değil bağlanmak istediğiniz sayfadan kaynaklanmaktadır.Cnn.com veya yahoo.com gibi sitelerin adreslerini de deneyerek problemin genel bir problem mi, yoksa adresini yazdığımız site ile ilgili bir problem mi? olduğu konusunda bir ipucu elde edilebilir. Ancak bazı sık karşılaşılabilen hataların, anlamlarını öğrenebiliriz. Aşağıdaki mesajlar,İnternet Explorer ' ın sayfanın gelmesi gereken, ana penceresine gelmektedir. 1. 400 - Bad Request : Bağlanmak istediğiniz sayfanın adresinde isteğiniz dosya ile ilgili bir sorun mevcut, ya istenen dosya mevcut değil, ya varolan formatta siz alamıyorsunuz veya webserver da bir problem mevcut. 2. 401 - Unauthorized : İstediğiniz dosyayı çekmek izine tabii, veya webserverda yanlış bir ayarlama yapılmış, normalde herkese açık olmayan bir dizine veya dosyaya link verilmiş. 3. 403 - Forbidden : Sayfaya sizin konumunuzdan erişmek yasak. 4. 404 - Not Found : Bağlanmak istediğiniz sayfa adresin gösterdiği yerde değil.
(b) Eğer,İnternet Explorer , sayfaya ulaşamadığınızı söyleyen bir kutucuk çıkarıyorsa,
Modeminizin açık olduğundan ve İnternet' e bağlı olduğunuzdan emin olun.
Denetim Masası (Control Panel) içerisindeki Ağ Yapılandırması (Network) bölümünü açarak burada Çevirmeli Bağdaştırıcı (Dial-up Adapter) ve bir adet TCP/IP olduğundan emin olun.
Yurtiçi ve Yurtdışı bir kaç tane bilinen sitenin adresini yazıp çağırarak, İnternet' te genel olarak bir bağlantı probleminiz olup olmadığına bakın.
© . Türkçe sitelerde Türkçe karakterleri görmek için ne yapabilirim?
İnternet Explorer ile çağırdığınız bir sayfa Türkçe karakterler içeriyor ve bu karakterden bazılarını görmek istediğiniz gibi göremiyorsanız
İnternet Explorer, Görünüm menüsündeki Seçenekler'i işaretleyin.
Genel bölümünü seçin, buradaki Yazı tipi Ayarları butonuna basın.
Gelen pencerede Varsayılan bölümünde Türkçe seçin.
Tamam butonuna basın.
(d) Açılırken hep aynı sayfa geliyor, bu sayfayı değiştirmek istiyorum, nasıl yapabilirim
İnternet Explorer açıldığında ilk gelen sayfayı (Startup Page) değiştirmek için ilk önce bundan sonra açılış sayfamız olmasını istediğimiz sayfayı adres kısmına yazıp, enter' a basarak çağırırız. Sayfa gelince İnternet Explorer içindeki Görünüm menüsünden Seçenekleri işaretleyerek, önümüze gelen pencerede gezinme bölümünden Başlangıç sayfasına geliriz. Geçerli Olanı Kullan butonuna basılarak o anda çağırmış olduğumuz sayfanın Başlangıç Sayfası olması sağlanır. Tamam butonuna basılarak işlemin geçerlilik kazanması sağlanır.
(e) İnternet adreslerinin otomatik olarak tamamlanması için:
1) Address çubuğunda gitmek istediğiniz adresi yazmaya başlayın. Eğer bu siteyi daha önce ziyaret ettiyseniz AutoComplete özelliği siz yazarken öneride bulunur. Örneğin, microsoft yazarsanız,İnternet Explorer Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ adresindeki Microsoft sayfasını açmak istediğinizi tahmin edecektir.
2 ) AutoComplete'in uyan bir adresi bulmasının ya da Web adresini yazmanızı tamamlamanızın ardından, klavyenizdeki ENTER tuşuna basın. Eğer klavyenizdeki CTRL ve ENTER tuşlarına birlikte basarsanız,İnternet Explorer adresi sizin için tamamlar. Örneğin, microsoft yazdıysanız İnternet Explorer Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ açmaya çalışacaktır.
(f) Açtığınız sayfalar arasında dolaşılması
Gözden geçirdiğiniz sayfalar arasında ileri ve geri dolaşabilirsiniz. Genellikle bulunduğunuz oturumdaki açtığınız sayfalar arasında geriye doğru gidilebilir. Bir ya da birkaç sayfa geriye gittikten sonra tekrar son açtığınız sayfalara doğru ileri gidebilirsiniz. Ziyaret ettiğiniz sayfalar arasında ileri ya da geri gitmek için Araç çubuğundaki Back ya da Forward düğmesini tıklayın.
(g) Sayfa görünümünün yenilenmesi
Bir Web sayfasını ilk açtığınızda,İnternet Explorer sayfa üzerindeki metin ve yazıları diskinizdeki "Temporary İnternet Files" adı verilen bir klasörde geçici olarak saklar. Daha önce ziyaret ettiğiniz bir sayfaya geri döndüğünüzde, İnternet Explorer ya sayfanın bu klasör içindeki halini gösterebilir ya da sayfa üzerinde bir değişiklik yapılıp yapılmadığını denetleyebilir. Bu özelliğin nedeni, Web sayfasına yeniden bağlanıp yüklemekten doğacak zaman kaybını önlemektir. Bununla birlikte, son ziyaret ettiğinizden sonra sayfa üzerinde bir şeyin değiştiğinden kuşkulanıyorsanız sayfa görünümünü güncelleştirmek isteyebilirsiniz.
(h) Sayfa görünümünü yenilemek için
Araç çubuğundaki Refresh düğmesini tıklayın;İnternet Explorer sayfayı yeniden yükler.
(i) Sık kullandığınız sayfalar için kısayolların kaydedilmesi
Er ya da geç sık sık ziyaret etmek isteyeceğiniz bir sayfayla karşılaşacaksınız. Bir adresi, bir kısayol olarak Favorites listenizde, Links çubuğunda ya da masa üstünde kaydedebilirsiniz.
(j) Kısayolların Favorites listesinde kaydedilmesi
Sık ziyaret ettiğiniz Web sayfalarını (ve diğer belgeleri) kaydedebilir ve bunları doğrudan ulaşmak içinİnternet Explorer'da düzenli bir listeden seçebilirsiniz. Bu özellikle, eğer çok sayıda sık kullandığınız sayfa ya da sitelerin oluşacağını düşünüyorsanız yararlıdır. Favorites listesine bir kısayolu kaydetmek için
Listeye eklemek istediğiniz Web sayfasını ya da belgeyi ekranda görüyor olun.
Favorites menüsündeki Add to Favorites komutunu verin.
(k) Links çubuğunun kullanımı
Links çubuğu, birkaç Microsoft Web sayfasına daha önceden belirlenmiş bağlantılar içerir. Links çubuğunu açmak için Links ifadesini çift tıklayın ya da Links çubuğunun sonundaki düşey çizgileri sürükleyin. Sayfaları gözden geçirirken Links çubuğuna kolayca bağlantılar ekleyebilirsiniz.
(l) Links çubuğuna bir bağlantı eklemek için;
Bağlantı kuracağınız sayfa simgesini Address çubuğundan Links çubuğuna sürükleyin.
Web sayfasındaki bir bağlantıyı Links çubuğuna sürükleyin.
Favorites listesindeki bir bağlantıyı Links klasörüne sürükleyin. Bunu, ya bağlantıyı doğrudan Favorites menüsüne ve ardından Links klasörüne ya da Explorer çubuğundaki Favorites listesi görüntülenirken Links klasörüne sürükleyerek yapabilirsiniz.
Links çubuğunu eklemek istediğiniz Web sayfasını açın. Favorites menüsünden Add to Favorites üzerine gelin, Create In ve ardından Links seçeneklerine tıklayın.
Bir bağlantıyı, üzerinde farenin sağ düğmesini tıklayıp uzağa doğru sürükleyerek Links çubuğundan silebilirsiniz.
(m) Web sayfalarına masaüstü kısayollarının oluşturulması
Masa üstünüze bir Web sayfası için kısayol eklenmesi kolaydır. Bu kısayolu çift tıkladığınızdaİnternet Explorer başlatılır ve söz konusu sayfaya erişilir. Masaüstünüze bir kısayol yerleştirmek için;
Bir masaüstü kısayolu olarak ekleyeceğiniz Web sayfasını açın.
File menüsünden Create Shortcut komutunu verin.
Ya da Web sayfası üzerinde boş bir alana gidip farenin sağ düğmesini tıklayın ve Create Shortcut komutunu verin.
BÖLÜM IV. BÖLÜM 4:E-POSTA
Bilgisayar ağlarının oluşturulma nedenlerinden biri, kişilerin bir yerden diğerine hızlı ve güvenli bir şekilde elektronik ortamda mektup göndererek haberleşme isteğidir. E-posta bu amaçla kullanılan program ve hizmetlere verilen genel bir addır. İnternete bağlı her kullanıcının bir e-mail adresi vardır. E-posta adresleri genellikle kullanıcıadı@alanadı şeklinde olur.
Örnek vermek gerekirse, Superonline ’ın abonelerine verdiği e-posta adresleri pinarcivan@superonline.com gibidir. Her e-posta adresinde bir @ işareti vardır. Bu işaret İngilizce “at” demektir.
4.01 MICROSOFT OUTLOOK 97
ARAÇLAR/TOOLS -> HİZMETLER/SERVICES -> İNTERNET MAIL -> ÖZELLİKLER/PROPERTIES -> GENERAL/GENEL
Fullname: Adı Soyadı
Email Adress: e-mail adresi
İnternet Mail Server: (Posta sunucusu)
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Bu bölüme girmeniz gereken bilgiyi İnternet servis sağlayıcınızı arayarak edinebilirsiniz.
Account name : Username
Password : Password
Connection : Connect Using the modem. işaretlenmelidir.
4.02 OUTLOOK EXPRESS
TOOLS -> ACCOUNTS -> MAIL Ana Başlığı Altında -> ADD -> MAIL
Display Name : Adı Soyadı
NEXT ->
My Incoming Mail Server is : POP3 işaretlenir.
Incoming Mail ( POP3 or IMAP ) Server (Gelen posta sunucusu):
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Outgoing Mail ( SMTP ) Server (Giden posta sunucusu):
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Gelen ve Giden posta sunucu bilgisi hizmet alınan İnternet Servis Sağlayıcı ya göre birbirinden farlı olabilir ancak coğunlukla ikisi aynıdır. Bu bölümlere girmeniz gereken bilgiyi İnternet servis sağlayıcınızı arayarak edinebilirsiniz.
Logon Using işaretlenir ve
POP Account Name : Username
Password : Password
İnternet Mail Account Name : Username
Connect Using My Phone line (Telefon hattımı kullanarak bağlan) Use an existing dial up connection (Varolan çevirmeli bağlantıyı kullan)
*Bu bölümde İnternet Servis Sağlayıcınıza bağlanmak için daha önceden oluşturmuş olduğunuz Dial-up Network Connection içerisinde yer alan
'Bağlantı ismi' seçili olmalıdır.
NEXT ->
FINISH.
4.03 NETSCAPE MESSENGER 4.xx
EDIT->PREFERENCES
Burada açılan pencerede sol taraftaki MAIL & GROUPS çift tıklanır.
IDENTITY
Your Name : İsim Soyadı
E-mail address : E-mail adresi
Reply to address : E-mail adresi
Organization : Organizasyon ismi
MAIL SERVER :
Mail server username : Username
Outgoing Mail( SMTP ) Server : (Giden posta sunucusu)
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Incoming Mail Server : (Gelen posta sunucusu)
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Gelen ve Giden posta sunucu bilgisi hizmet alınan İnternet Servis Sağlayıcı ya göre birbirinden farlı olabilir ancak çoğunlukla ikisi aynıdır. Bu bölümlere girmeniz gereken bilgiyi İnternet servis sağlayıcınızı arayarak edinebilirsiniz.
Mail server type: burada POP3 işaretlenir.
4.04 NETSCAPE NAVIGATOR
OPTIONS -> MAIL AND NEWS PREFERENCES -> SERVERS
burada
Outgoing Mail Server : (Giden posta sunucusu)
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Incoming Mail Server : (Gelen posta sunucusu)
*Bu kısıma İnternet Servis Sağlayıcınızın mailserver ının domain ismi yada IP sini girmeniz gerekmektedir.
(Ör: " mail.xxx.com " yada " 212.x.x.x " gibi )
Gelen ve Giden posta sunucu bilgisi hizmet alınan İnternet Servis Sağlayıcı ya göre birbirinden farlı olabilir ancak coğunlukla ikisi aynıdır. Bu bölümlere girmeniz gereken bilgiyi İnternet servis sağlayıcınızı arayarak edinebilirsiniz.
POP3 user name : Username
IDENTIFY :
burada
Your Name : Adı Soyadı
Your E-mail : E-mail adresi
Your Reply To Address : E-mail adresi
Organization : Organizasyonunun ismi
4.05 Mesajlar nasıl gönderilir ?
Posta istemcinizi kurulumunu tamamladıktan sonra istemcinin ana ikonları arasında ileti (E-mail) göndermek için tasarlanmış New Message/New Mail butonlarını kullanabilirsiniz.
Karşınıza çıkacak olan arayüzde;
TO: İletiyi göndermek istediğiniz kişinin mail adresini gireceğiniz bölüm. Bu bölüme alıcı mail adreslerini girerek,iletinizin gideceği posta kutusunu Belirtmiş olacaksınız.
CC : (Carbon Copy) İleti Kopyası
Göndereceğiniz iletinin bir kopyasını 2. , 3. veya daha farklı sayıda şahısa gönderebilmeniz için ayrılmış bölümdür. Bu bölüme de iletinin kopyasını göndermek istediğiniz kişilerin E-mail adreslerini girmeniz gerekmektedir.
BCC: (Blind Carbon Copy) Gizli İleti Kopyası
Göndereceğiniz iletinin bir kopyasını 2. , 3. veya daha farklı sayıda şahısa göndermek için kullanılır ancak TO: ve CC: bölümündeki diğer alıcılar bu bölümdeki alıcıları göremezler.
Subject:İleti başlığının girileceği bölüm.
E-mail içeriği bu bölümde bir başlık niteliğinde kısaca özetlenebilir.
İletinin ana metnini, ayrılan bölüme girdikten sonra iletiniz ile birlikte göndermek istediğiniz dosyaları ATTACH -> FILE (yada INSERT -> FILE) ikon yada menülerini kullanarak iletinize ekleyebilirsiniz.
İletinizi göndermek için SEND butonuna basmanız yeterlidir. Ancak Outlook Express'te hazırlayıp SEND butonuna basarak gönderme işlemini başlattığınız iletiler Netscape Messenger dan farklı olarak önce Outbox kutusuna atılmakta,gönderme işlemi asıl olarak istemcinin ana ikonlarından SEND and RECEIVE tıklandığı zaman 'Posta sunucusunda ki yeni iletilerin denetlenmesi ve hazırlanan iletilerin gönderilmesi' işlemi sırasında gerçekleşmektedir.
4.06 Mesajlar nasıl alınır ?
İnternet servis sağlayıcınızın ne tür bir gelen posta sunucusu (IMAP ya da POP3 ) olduğuna bağlı olarak, elektronik postanız ya bir sunucuda ya da sizin bilgisayarınızda saklanır. Her şekilde, mesajlarınızı kolayca okuyabilirsiniz.
İstemcinizde GET MESSAGE / SEND and RECEIVE ikonuna tıkladığınızda Karşınıza gelecek olan 'Kullanıcı ismi ve şifre' sorgulama kutucuğuna gerekli bilgileri girip onaylayın. İstemciniz posta sunucusu ile gerekli sorgulamayı gerçekleştirip mevcut ise yeni maillerinizi posta istemcinize indirecektir.
Elektronik postanızı görmek için
1- Posta istemcinizde ki Inbox simgesini tıklayın.
2- Görüntülenen mesaj listesinde şunlardan birini yapın:
Mesajı ön izleme panelinde görmek için mesaj üzerine tıklayın.
Bir mesajı kendi penceresinde görmek için mesajın üzerine çift tıklayın.
Gelen bir elektronik postanın yanıtlanması:
Bunun için bir isim ya da elektronik posta adresi yazmanıza gerek yoktur. Göndericinin adını adres defterine de ekleyebilirsiniz.
Elektronik postayı yanıtlamak için
1- Mesajı açın.
2- Araç çubuğundaki Reply to Author ya da Reply to All düğmesini tıklayın.
3- Mesaj alanına mesajınızı yazıp Send düğmesini tıklayın.
4- Gönderenin adını adres defterine eklemek için mesajı açın, göndericinin adını farenin sağ düğmesiyle tıklayın ve açılan menüden Add to Address Book komutunu verin.
4.07 Mesajların sıralanması (filtreleme)
Inbox Assistant'ı kullanarak,(Netscape'te EDIT -> MESSAGE FILTERS) belirli bir kritere uyan mesajların sizin istediğiniz klasöre gönderilmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin, aynı elektronik posta hesabını kullanan kişiler, kendilerine gelen mesajların kendi klasörlerine gönderilmesini isteyebilirler. Benzer şekilde, aynı kişiden gelen tüm mesajlar belirli bir klasöre yönlendirilebilirler. Ek olarak, belirli mesajların adres defterindeki bir kişiye yönlendirilmesini ya da bu tür mesajları alacaklara otomatik olarak bir dosyanın gönderilmesini sağlayabilirsiniz.
Gelen elektronik posta mesajlarını sıralamak için
1- Tools menüsünden Inbox Assistant komutunu verin.
2- Add seçeneğini tıklayın.
3- Gelen mesajın karşılaştırılacağı kriteri yazın.
4- Perform the following action alanında, onay kutularından birisini onaylayın ve gelen ve belirlediğiniz kritere uyan mesajların gönderileceği klasör, kişi ya da dosyayı seçin.
BÖLÜM V. BÖLÜM 5:CHAT – SOHBET
5.01 Nasıl Sohbet Ederim ?
İnternette sohbet edebilmek için sohbet programlarına sahip olmanız gerekmektedir.
Bu programların bazıları, nasıl yüklenip nasıl kullanılacakları ile ilgili aşağıda bilgi bulabilirsiniz.
5.02 Başlıca Sohbet Programları ?
(a) IRC Nedir ?
IRC , İnternet üzerinden canlı sohbet anlamına gelen ve sohbetin yanında program ve dosya paylaşımını da sağlayan bir Inernet servisidir. IRC’de kullanıcılar, birbirlerinin yazdıklarını anında görür, tartışır, bilgi ve dosya alışverişinde bulunabilirler.
IRC ’yi kullanabilmek için bir IRC programı gereklidir. IRC programlarının en popülerleri MIRC ve PRICH’dir. IRC kullanmak isteyen herkesin bilmesi gereken bazı kavramlar aşağıdaki gibidir;
- ircop: IRC sunucusunun operatörlerini ifade eder.
- Op: kanal operatörleri, kanalın yöneticileridir, nick’lerinin sol tarafında @ işareti bulunur.
- Flood: Kanalda sürekli tekrar eden peşpeşe yazılar yazmak ve resimler çizmektir. Çok hoş karşılanmaz.
- Bot: Bazı kanallarda sürekli duran op’lar vardır. Bunlar insan değil programdır.
- Topic: Kanalın konusudur. Genelliklie op’lar belirler.
- Kick : Kanaldan ihraç edilmek anlamına gelir ama isterseniz kanala geri dönebilirsiniz.
- Ban : Kanaldan atılmak anlamına gelir, ban kaldırılmadığı sürece kanala bir daha geri dönemezsiniz. Sadece op’lar kullanabilir.
mIRC programını kurmak için sabit diskinizin herhangi bir yerinde yeni bir dizin / klasör yaratın. Adı mIRC32 olsun. Mirc54t.exe dosyasını buraya kopyalayın. Bu dosyayı eğer İnternet’ten indireceksiniz, indirirken doğrudan bu dizini gösterin. Mirc55t simgesine tıklayın ve karşınıza açılacak ekranda Install düğmesine tıklayın. Yeni bir ekran açılacak ve mIRC programı yüklenmeye başlayacaktır. Bu işlem sonlandıktan sonra açılacvak ekranda da Tamam’ı tıklayın ve kurulum tamamlanacaktır. Programı başlatmak için Başlat, Programlar, mIRC ve mIRC32 satırlarını sırayla seçmeniz gerekmektedir.
(b) ICQ Nedir ?
İnternet’e bağlandığımızda çalışan ve bizi diğer kullanıcılardan haberdar eden küçük bir programdır. İlk kurulum sırasında ICQ sunucuya adımızı, e-mail adresimizi ve diğer bilgileri kaydettiriyoruz. Kurulum sonunda telefon numarası gibi bir ICQ numarasına sahip oluyoruz (4654356 gibi)
ICQ programı sayesinde arama hizmeti aracılığı ile belli bir ilgi alanına göre dünyadaki tüm kullanıcıları bulabilir, 2 kullanıcı arasında dosya transferi sağlayabilirsiniz.
ICQ programını kurmak için download hizmeti veren sitelerden birini ziyaret etmeniz ve daha sonra kurulum aşamasında komutları izlemeniz yeterli olacaktır.
5.03 Nasıl Müzik Dinlerim ?
İnternet üzerinde MP3 formatında yayın yapan pek çok radyo olduğunu biliyor musunuz? Minik MP3 çalarınız WINAMP size İnternet üzerinden bu yayınları dinleme imkanı da veriyor. bunun için bilgisayarınızda Winamp MP3 çalarının kurulu durumda olmalı. Bu programı Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ adresinden download etmeniz mümkün.
WINAMP bilgisayarınıza kurulu durumdaysa bu programı masaüstündeki kısayoluna çift tıklayarak çalıştırın. İnternet bağlantınızı kurun ve Web tarayıcınızı açın. Daha sonra Merhaba Sayin Hilecimiz
Hileciyiz.NET'e Kayıtlı Değilseniz, Linkleri Görebilmeniz İçin Üye Ol Bağlantısını Kullanarak Sitemiz'e Üye Olmanız Gerekmektedir.
Eğer Zaten Hileciyiz.NET Üyesi İseniz, Lütfen Kullanıcı Adınız Ve Şifreniz İle Giriş Yapınız.
( Hileciyiz.NET'e Üyelik Ücretsizdir ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------ adresine bağlanın. Ekrana gelecek olan Web sayfası içerisinde o anda yayında olan İnternet radyolarının bir listesini göreceksiniz.
sayfa yüklendikten sonra klavyeden END tuşuna basın ve bu Web sayfasının en sonuna gelin. Burada LIST BY GENRE adında bir aşağı doğru açılan liste kutusu göreceksiniz.
Bu listeyi açıp istediğiniz müzik türünü seçip sağ tarafındaki LIST düğmesine bastığınızda liste güncellenecek ve sadece istediğiniz müzik türünde yayın yapan radyolar görüntülenecektir
Listenin güncellenmesi işi bittikten sonra beğendiğiniz bir radyo istasyonunu seçip yanındaki TUNE IN düğmesine basın. WINAMP uygulaması otomatik olarak İnternet üzerinden bu radyo istasyonuna bağlanacak ve gerekli yükleme işlemine başlayacaktır. Yükleme tamamlandıktan sonra bilgisayarınızın hoparlörlerinden bu radyo yayınını dinleyebilirsiniz.
BÖLÜM VI. :İNTERNETTE GÜVENLİK
6.01 TROJANLAR
Trojanlar aslında sizin bilgisayarınızın başka bir bilgisayar tarafından ağ üzerinden kontrol edilmesine yarayan programlardır. Bilgisayarınızın portlarından herhangi birisini açarak diğer kullanıcıların bilgisayarınıza girmesini sağlarlar. Server ve Client dosyalarından oluşur. Server portları açarak bilgisayarınızı hedef haline getirirken, Client ise bilgisayarınıza girilmesini sağlar. Örneğin bir kullanıcıya trojan bulaştırarak bilgisayarına girelim. İcq da hedef seçtiğimiz(vaya chat te) kurbanımıza elimizde bulunan Server programını herhangi bir şekilde gönderiyoruz. Güzel bir program kullan vazgeçemeyeceksin diyebileceğimiz gibi, içinde mükemmel bir resim arşivi var istersen bir bak diyerek te kurbanın Server programını almasını ve çalıştırmasını sağlayabiliriz. (Aslında trojanlar başka programlara entegre edilerekte karşı tarafa bulaştırılabilirler(Truva atı). Mesela kurbanımıza çok popüler İcq programını trojan ile birleştirilmiş halde verebilirsiniz. Bu durumda kurban İcq yu çalıştırdığında normalde farklı hiçbir şey fark etmeyecektir.) Kurbanımız gönderdiğimiz Server programını çalıştırınca trojanı bilgisayarına bulaştırmış olacaktır. Bu aşamadan sonra kurbanımızın İP sini alarak bilgisayarına girmek kalıyor. Bizdeki Client programını çalıştırdığımızda bizden bir İP numarası isteyecek. Oraya bulduğumuz kurbanımıza ait İP yi yazarak Connect tuşuna bastığımızda kurbanımızın bilgisayarına bağlanmış oluyoruz. Artık gerisi size kalmış, ister format atın, ister İnternet giriş şifrelerini çalın.(Meseleyi anlatırken teknik detaya girerek insanların dergimiz aracılığıyla bu işi öğrenmelerini istemedik. Verilen bilgiler sadece korunma amaçlıdır.) Kurbanımızda varolan trojan silinmediği sürece varlığını devam ettirecektir. Bugün benim girebildiğim bu bilgisayara yarın başka birisi girerek istediğini yapabilir. İnternet ortamında trojan yediği halde haberi olmayan bir çok insan vardır. Port Scanner diye bilinen programlarla bu insanları tesbit ederek, sahip olduğu trojana göre kullanacağımız bir Client programı sayesinde bu bilgisayarlara da girebiliriz. Port Scanner programıyla kontrol etmeniz durumunda İnternette 10 dakika içinde Netbus 2.0 (20034 numaralı portu kullanır.) trojanını yiyen en az 5 kişi bulabilirsiniz. Norton veya Mcaffe tarafından tanınmayan trojan sayısı çok sınırlı olduğu için bu anti virüs yazılımlarından birini yüklemeniz durumunda trojanların ekserisinden korunmuş olursunuz. (kendi bilgisayarımda denemediğim trojan kalmadı Norton 5.0 anti virüs programı trojanları yakalama konusunda harika. Fakat schoolbus isimli trojanı bulamıyor. Aşağıda bu trojanın nasıl temizleneceği anlatılıyor.) . Aslında çoğu trojan İnternet üzerinde sörf yaparken birisi sizin bilgisayarınıza girmediği sürece zararsızdır. İnternette iken bilgisayarınızda bir trojan olup olmadığını anlamanın çok kolay bir yolu vardır. Ayrıca bir trojan varsa bile, bilgisayarınızın içindeki bu casusun kimlere bilgisayarınızın kapılarını açtığını da öğrenebiliriz. Dos ortamında netstat -an komutunu yazarak enter tuşuna basarsanız bilgisayarınızın İnternet ortamındaki tüm bağlantılarını görebilir ve anormal bir durum olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Eskiden herbir trojanın kullandığı port numarası farklı idi. Örneğin netbus ın ilk versiyonu 12345 numaralı portu kullanırken Bo trojanı 31337 numaralı portu kullanıyordu. Şimdilerde ise her bir trojan kullanıcının(trojanı size bulaştırmak isteyen kişi) isteğine göre değişebilen portları açabiliyor. Bu nedenle trojanların kullandığı portlarda bir anormallik gözünüze çarpmasa bile bu bilgisayarınızda trojan yoktur anlamına gelmez. Peki trojanlar bilgisayarımıza nasıl bulaşırlar. Chat te veya İcq da muhabbet ederken size gönderilen herhangi bir resim(aslında çalışabilir bir program olup resim iconu yerleştirilmiştir) ve dosya trojan taşıyor olabilir. Sizin o dosyayı açmanızla birlikte bilgisayarınıza da trojan bulaşacaktır. Korunmanın en iyi yolu dosya almamak. Hatta dosyayı aldığınız kişi tanıdık bile olsa dosya almamak. Çünkü o da gönderdiği programda trojan olduğunu bilmiyor olabilir. Aşağıda bilgisayarınızın kullandığı portların numaraları vardır. Bu port numaraları haricinde bir bağlantınız var ise muhtemelen bir trojandır. Fakat İcq programı çalışıyor veya Chat te muhabbet halinde iseniz. Normal harici kullanılan portlar olacaktır. Bu portları Chat programınız veya İcq programınzı açmış olabilir.
6.02 MAİL BOMBALARI:
İnternet ortamında mail hesabının olması olmazsa olmaz şartlardan birisi. Ne varki insanların rahatı onları rahatsız eden kötü niyetli kişiler tarafından yazılan mail bomber lar ile mail hesabınız işleyemez hale gelebilir. Sahip oldukları bir mail bomber programı ile istediği mail hesabına sayısı oldukça yüksek mail gönderebilirler. Mail göndermenin ne zararı olabilir diyebilirsiniz. Fakat mail hesapları belli bir kapasiteyle sınırlıdır. Mesela 5 Mb kapasiteye sahip mail hesabınıza her biri 20 Kb lık 300 e-mail gönderilmesi durumunda hesabınız çalışamaz durumu gelecek ve size gelen mailler yerine ulaşamayacaktır.
Bu operasyonun zarar vermek isteyen kişiye kaybettirdiği zaman ise sadece yarım saattir. O yarım saat sörf yaparken aynı zamanda program size mailleri gönderecektir.
6.03 NÜKELER:
Windows işletim sistemi (özellikle Win 95) aslında sanıldığı kadar kusursuz değildir. İşte nuke diye bilinen programlar işletim sisteminizin bu açıklarını iyi bilen ve sürekli yeni açıklar bulmaya çalışan programcılar tarafından yazılan programlardır. Çeşitleri bir hayli fazladır. Özellikle win 95 işletim sistemini tehdit ederler. Mavi ekran hataları sonrası sisteminizin yeniden başlatılması, hattınızın kopması(şu an çok popüler olan ve modem resetleyici diye bilinen nuke çeşitlerine karşı ise korunma neredeyse imkansız) ya da İnternette sörf hızınızın yavaşlamasına sebep olan değişik bir çok çeşidi vardır. Hatta çoğu kullanıcı sürekli hattan düştüğünü ve bunun nedeninin İnternet servis sağlayıcısı olduğunu zanneder. Gerçekte işler biraz farklıdır. Bunu anlamanın en kolay yolu ise firewall(aşağıda anlatılacak) diye bilinen programlardan birinin sisteminize kurularak saldırılara şahit olmanızdır. Hatta işin boyutları o kadar büyümüştür ki. Nuke programları temin eden sitelerden bazıları işin çığırından çıktığını fark ederek bu işi yapmaktan vazgeçmiş, hatta koruma yollarını anlatmaya başlamışlardır. Bilgisayar kullanıcılarının büyük bir çoğunluğu İnternette güvenlik meselesinin halâ lüks olduğunu zannetmektedirler. Hedef kitle ise bu çoğunluktur. Aşağıda anlatılacak tekniklerin uygulanmasıyla İnternette rahatça sörf yapabilecek yapılan saldırıları çoğunlukla emin olarak tebessüm ederek seyredeksiniz. Nukelerden yüzde yüz korunmanın bir yolu yoktur. Fakat güvenlik için uygulanacak teknikler sayesinde büyük çoğunluğu bertaraf edebilirsiniz. Hatta nuke atanların çoğu işin teknik detayını bilmeden ellerindeki nuke programını kullanan liseli öğrencilerdir.
6.04 VİRÜS :
Virüsler bilgisayarınızda sizin isteğiniz dışında çalışarak zarar veren programlardır. İnternet dünyasının gelişmesiyle yayılma hızları da bir hayli artmıştır. Boot sektöre bulaşarak orada yaşayanlardan, programlara kendini enjekte edenlere, FAT da bozuk sektör göstererek hard diskinizde kendine yer sağlayanlara kadar bir çok çeşidi vardır. Bulaşma yolları ise aynıdır. Virüs bulaştırılmış herhangi bir disketi okumanız veya yine virüslü bir programı çalıştırmanız durumunda kendisinin önceden belirlediği saklanma stratejisine göre(az önce bir kaçını sıralamıştık.) bilgisayarınıza bulaşarak aktif hale geçebilir.( Sisteminizde kurulu bir virüs tarama programınız var ise bulaşma anında anti virüs yazılımınız aktif hale geçerek sizi uyarır.) Aktif hale geçen virüs programı ise gelişen şartlara göre sisteminize zarar verebilir. Gelişen şartlar diyorum çünkü, Dos 6.22 li işletim sistemlerinin kullanıldığı zamanlarda kullanılan zarar verme teknikleriyle şu an kullanılan teknikler sayıca biribirinden farklıdır. Mesela modemlerin yaygın olduğu günümüzde modeminizi kullanarak milletler arası arama yapan ve yüklü telefon faturalarının gelmesine sebep olan virüs çeşitlerinin eskiden olmasına imkan yoktu çünkü modem fazla kullanılan bir donanım değildi. Virüslerden korunmanın en iyi yolu ise Anti-virüs yazılımlarını kullanmanız ve şüpheli bulduğunuz programları mümkün oldukça sisteminize kopyalamamanızdır. Şayet yine de sisteminize bir virüsün girmesine mani olamamış iseniz. Bilgisayarınızı Dos ortamında çalıştırarak virüsleri bulup yok etmeye çalışabilirsiniz.(Norton ve Mcaffee programlarının Dos ortamında çalışan parçaları mevcuttur.)
Bilinen en iyi anti virüs yazılımları Norton ve Mcaffe programlarıdır. Fakat bunlardan Mcaffe sistemi diğerine göre daha fazla yavaşlattığından dolayı benim tercihim Norton un anti-virüs yazılımıdır.(Norton 5.0 ve Mcaffee 4.0.5 programlarını cracklı hali ile Download bölümünden alabilirsiniz.) Virüs tarama programları sadece virüslere karşı etkili değildir. Aslında isimleri anti-virüs yazılımları olsada daha sonra açıklayacağımız trojanlara karşı da bilgisayarınızı korurlar. Anti-virüs yazılımları sisteminizi korurken iki yöntemi kullanır. Normal olarak her virüsün bir bilgisayar kodu vardır. Virüs tarama programları bir dosyayının virüslü olup olmadığını veri bankasında bulunan, bilinen virüs kodlarıyla, kontrol ettiği programın kodlarını kontrol ederek yapar. Şayet kontrol ettiği programın kodu virüs tarama programımızın veri bankasında bulunan virüs kodlarından birini içeriyorsa program virüslü kabul edilir. Yazılanlardan da anlaşıldığı gibi virüs tarama programımızın veri bankası ne kadar zengin ise virüs ve trojanlara karşı da o kadar rahat olabiliriz demektir. İş te bu noktada virüs tarama programımızın veri bankasını güncellemek son derece önemlidir. Eski veri bankasına sahip bir anti-virüs programının size pek bir faydası olmaz. Anti-virüs yazılımlarının kullandığı ikinci yöntem biraz farklıdır. Diyebilirsiniz ki anti-virüs yazılımı ne kadar güncellenirse güncellensin. Sonuçta bir yerlerde birilerinin yazdığı virüs ve ya trojanlar anti-virüs yazılım şirketlerinin veri bankalarına dahil olmadan bize bulaşabilirler. İşte anti-virüs yazılımlarının kullandığı ikinci teknik bu endişe düşünülerek tasarlanmıştır. Bu yönteme göre virüs veya trojanlar bilgisayar sistemlerinde benzer davranışlar sergilerler. Mesela diskete yazma ve okuma işlemlerini gerçekleştiren interruptı kontrol ederek herhangi bir disk veya disket okunmaya başlandığında aktif olarak kendini disk ve ya disketin boot sektörüne bulaştıran boot sektör virüsleri gibi bir çok virüsün hayatlarını devam ettirebilmeleri için benzer davranışları sergilemesi gerekir. İşte bu davranışlar bilindiğinde virüslerin kodları olamasa da virüs davranışı sergileyen programlar tesbit edilerek yakalanır. Sonuç olarak sahip olduğunuz iyi bir virüs tarama programı sayesinde (aynı zamanda sürekli güncellenen) virüslerin saldırısından büyük çoğunlukla korunmuş olursunuz.
6.05 ŞİFRELEME:
İnternet dünyasında şifre kullanımı oldukça yaygındır. Mail alırken, site kurarken, İnternete bağlanırken ya da herhangi bir şekilde güvenliğimiz için bir çok güvenlik şifresi kullanmak zorunda kalırız. Fakat bizim için oldukça önemli olan şifrelerimiz şayet yeterince güçlü (az sonra açıklanacak) değilse başkaları tarafında bulunabilir ve bu da bizim için pek de iyi olmayabilir. Örneğin mail hesabınıza ait şifreniz şayet 4 basamaklı rakamlardan oluşuyorsa, şifrenizin çözülmesi için yaklaşık 15 dk sürecektir(tabi mail server ın hızına da bağlı). Şayet şifreniz 5 basamaklı bir sayı ise yaklaşık 90 dk içinde şifreniz bulunacaktır.(tabi bu arada mail hesabınızın user name ini hesaba katmıyoruz, çünkü çoğunlukla mail hesabındaki isim olacaktır.). Şonuçta doğru orantılı olarak 6, 7 ya da 8 basamaklı sayıların ne kadar zamand