2014-08-19

Even het licht aan doen door te denken, de uitkomst van een film laten veranderen op basis van je hersenactiviteit, een foto nemen door je te concentreren. Het klinkt mogelijk als science fiction, maar het kan nu dus al…

Sterker nog, het is best toegankelijk. Als je eenmaal weet dat het bestaat.

In deze blog ga ik kort in op deze ontwikkeling, genaamd brain-computer interfaces. Ik vind dat een fascinerende ontwikkeling. Enerzijds omdat het nog wel aan het begin staat en er dus nog een ontdekkingsreis zal volgen, anderzijds omdat nu al blijkt dat mensen ook daadwerkelijk geholpen kunnen worden. Zoals zal blijken uit een ALS proof of concept.

Gartner

Als gezegd men staat nog redelijk aan het begin van de ontwikkelingen met betrekking tot brain-computer interfaces. In de meest recente Hype cycle van Gartner bungelt deze ontwikkeling nog redelijk onderaan, en men verwacht dat het zeker nog wel 10 jaar duurt voordat het echt alledaags wordt. Zie ook onderstaande afbeelding.



Hoewel deze ontwikkeling nu ver weg lijkt is het zeker niets iets wat alleen in laboratoria plaatsvindt. Integendeel, als je ziet wat nu al mogelijk is en dat beschouwt als de kinderschoenen, moet er nog heel veel mogelijk zijn.

En er kan al best wel wat.

Ontwikkelingen

Aanldeiding voor mijn interese was  een sessie van Paulus Veltman op de meest recente Permanent Beta dag. In zijn verhaal schetste hij de huidige stand van de techniek. In die presentatie kwamen 2 voorbeelden voorbij gelinkt aan dit onderwerp (slides 37 en 38).

dat ontwikkelingen gaande zijn om protheses aan te kunnen sturen via hersengolven

dat het mogelijk is om via internet zelf een apparaat aan te schaffen wat de uitkomst van filmpjes aanpast aan de hand van je hersenactiviteit; de NeuroSky MindWave

Het concept bleef rondspoken in mijn gedachten. Zou dat echt kunnen, een apparaat aansturen door hersengolven…

Dan kwam enkele weken geleden in het nieuws dat er een app ontwikkeld was waarmee een koppeling gemaakt kan worden tussen die NeuroSky Mindwave en een Google Glass. Deze app, de Mindrdr, stelt de gebruiker in staat stelt om een foto te maken en deze te uploaden naar Twitter, enkel door je te concentreren (en een druk op de Glass ter bevestiging). Toen was ik eigenlijk wel om, dat moest ik toch proberen…

En terwijl ik al aan het typen was voor deze blog kwam het nieuws naar buiten dat Philips en Accenture gewerkt hebben aan een proof of concept die mensen in staat stelt een aantal simple handelingen te verrichten door te denken, als het licht aan doen. Ze hebben dit gedaan in het kader het ondersteunen van mensen met ALS.

Hieronder komen bovenstaande ontwikkelingen langs, waar mogelijk aangevuld met eigen ervaringen.

NeuroSky Mindwave

Apparaat

De beste manier om meer te weten te komen over deze ontwikkeling leek door het zelf te gaan ervaren. En dan blijkt het best laagdrempelig te zijn om in te stappen in deze ontwikkeling. Het apparaat waarmee je o.a. filmpjes kunt beïnvloeden, de NeuroSky Mindwave Mobile, was zo besteld (de myndplay edition) en 3 dagen later geleverd…

Het is een apparaatje wat je op je hoofd zet, het heeft wel wat weg van een omgekeerde headset, die met een wasknijper aan je oor geklemd is. Het eindresultaat is dat je een sensor op je voorhoofd hebt, één achter je oor en dus ook een klemmetje op je oorlel.

Daarna is het een kwestie van koppelen o.b.v. bluetooth en de juiste -bijgeleverde- programma’s installeren voordat de ontdekkingsreis kan beginnen.

Werking

Eigenlijk werkt het best eenvoudig. Het apparaat meet niet of je denkt of wat je denkt, maar de hersenactiviteit. of het ontbreken ervan. En dat gebeurt via dezelfde EEG (Electroencephalogram) techniek die o.a. ook in ziekenhuizen gebruikt wordt.

De Neurosky Mindwave kan 3 zaken registreren, en op basis van een algoritme wordt dan een soort score bepaalt.

de mate waarin je gefocust bent, dat kan door bijvoorbeeld aan één ding te denken (attention)

de mate waarin je ontspannen bent (meditation)

of je knippert met je ogen

Die scores worden doorgegeven aan het programma op de laptop/tablet/smartphone waar dus de vervolgactie wordt ingezet op basis van de doorgegeven scores, of de indicatie dat je met je ogen knippert.

Mogelijkheden

Op basis van deze zaken kunnen al de nodige programma’s gemaakt worden. Daarin wordt ook een driedeling gemaakt:

wellness; applicaties die zorgen dat je je beter kunt ontspannen

education; applicaties gericht op beter kunnen leren

fun; filmjes en games die reageren op je hersenactiviteit

In een soort dashboard kan je je hersenactiviteit zien en ook de mate van meditation of attention. Een slokje wijn zorgde er bijvoorbeeld voor dat de uitslag van meditation naar 100% ging, ook bij de herhaling van het experiment bleef dat het geval.

Fun

Verder heb ik vooral de laatste categorie geprobeerd. Het is echt bizar om mee te maken dat iets op je scherm aangepast wordt door je concentratie. Denk aan een boogschieter, hoe meer je je gedachten kan focussen hoe meer de pijl in de buurt van de roos komt. Je merkt gelijk als je niet 100% gefocust bent, want dan land je pijl in het gras.

Andere filmpjes zijn er ook op gericht om je minder ontspannen te maken. Op basis van je gesteldheid komt er een andere scene als vervolg of is het filmpje zelfs afgelopen, denk aan gangsters die zich moeten verantwoorden bij de baas.

Laatste voorbeeld; een spelletje waarbij zombies langskomen op een lopende band, door je op het juiste moment te concentreren worden de hoofden opgeblazen waarna deze opgeblazen worden door met de ogen te knipperen.



Het blijft bijzonder om iets te zien gebeuren zonder je handen te gebruiken.

Google Glass

Een cliffhanger vrees ik… Het is mogelijk om de NeuroSky te koppelen aan een Google Glass. Ik heb daar ik ervaring mee opgedaan. Maar dat onderwerp komt uitgebreid aan bod in een komende blog. Weet in ieder geval dat het kan…

Bredere context

Het wordt pas echt bijzonder als je bedenkt hoe mensen eigenlijk geholpen kunnen worden met deze ontwikkeling. Een prachtig voorbeeld wat dat betreft is een proof of concept van Philips en Accenture gericht op mensen met ALS. Want als bewegen lastig is, kunnen kleine handlingen als het geluid van de tv harder of zachter zetten of een lamp aan of uit doen al lastig zijn.

Stel nu dat je dat kunt doen door te denken… Daar zijn dus een aantal stappen in gezet. Zie ook deze link voor meer info over deze proof of concept.

Dan blijkt ook gelijk dat men nog wel aan het begin staat van de ontwikkeling. Want niet iedereen denkt op dezelfde manier of heeft dezelfde beelden bij hetzelfde onderwerp. Als je mensen vraagt; denk eens aan het strand, zullen de beelden die opgeroepen worden per persoon anders zijn. En daarmee ook de hersenactiviteit, als iemand er muziek bij denkt reageren de hersenen weer anders dan iemand die alleen aan palmbomen denkt…

Dus een oplossing maken die generiek reageert op iedereen lijkt onmogelijk. Het werkt nu nog omgekeerd. Mensen moeten in het geval van bovenstaande proof of concept leren op een bepaalde manier te focussen. Dan krijg je voor elkaar dat een bepaalde set aan hersenactiviteit altijd leidt tot dezelfde handeling. Dan wordt het een kwestie van “juist denken”.

Toch klinkt het concept veelbelovend.

Kansen

Kortom, deze ontwikkeling biedt zeker kansen. Als gezegd de voorbeelden die hierboven geschetst staan zijn bestaande ontwikkelingen. Zo ver weg is het dan echt niet meer dat je door te denken de interactie aan kunt gaan met apparaten. Dat je door te denken een lamp aan kan doen zal het wel niet redden. De lampen zullen eerder zelf van een sensor voorzien zijn om te bepalen dat het donker genoeg is om aan te gaan. Maar het idee is wel aansprekend.

De headsets zullen nog wel kleiner worden, of zelfs te implanteren. Alhoewel dat laatste vast nog wel tot ethische vraagstukken zal leiden.

Maar als met deze techniek mensen daadwerkelijk geholpen kunnen worden is dat toch wel zeer positief. Bijvoorbeeld door het aansturen van een protese, of alleen al doordat deze ontwikkeling mensen in staat stelt meer handelingen zelfstandig te kunnen doen waardoor ze mogelijk minder hulpbehoevend zullen zijn. Ik zie zeker mogelijkheden.

Maar voor nu is het verder ook vooral erg apart om te ervaren wat nu al kan.

Nieuwsgierig?

Tot slot een aanbod: mocht iemand na het lezen van bovenstaande nu ook eens willen ervaren hoe het is om met je hersengolven de uitkomst van een filmpje te bepalen of zombies op te blazen laat het even weten, dan kijken we of we wat kunnen regelen. 

Show more